Florida Valisi Ron DeSantis, ABD’de başkanlık yarışına katıldı. 44 yaşındaki DeSantis’in Kasım 2024’te yapılacak Başkanlık Seçimleri’nde yarışabilmesi için önce Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olması gerekiyor. DeSantis’in bu yarışta en büyük rakibi ise eski ABD Başkanı Donald Trump.
Bu ikilinin dışında Cumhuriyetçi Parti’de şu ana kadar başkanlık yarışına katılan isimler ABD’nin eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley, eski Arkansas Valisi Asa Hutchinson, eski Temsilciler Meclisi Üyesi ve Senatör Tim Scott, teknoloji girişimcisi Vivek Ramaswamy ve muhafazakar talk-show sunucusu Larry Elder.
Eski ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve eski New Jersey Valisi Chris Christie‘nin de yarışa katılabileceği belirtiliyor.
DeSantis Kasım 2022’de Florida’daki valilik seçimini yaklaşık 20 puan farkla kazanmıştı. O dönem, bu seçim başarısının DeSantis’in başkan adaylığı şansını artırdığı yorumları yapılmıştı.
Eski başkan Donald Trump ise DeSantis’in adaylığının Cumhuriyetçi Parti’ye zarar vereceğini savunmuştu.
DeSantis rakipleriyle çalışma konusundaki istekliliği, ciddi tavırları ve duruşu nedeniyle bazı gazeteciler ve Cumhuriyetçi gözlemciler tarafından “öze sahip Trump” ya ABD’de “Trump 2.0” olarak adlandırılıyor.
Cumhuriyetçi Ulusal Komite’nin eski sözcüsü Doug Heye, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Trump hiçbir zaman politikayla ilgili olmadı. O tamamen tavırlarla ilgiliydi” diyor ve ekliyor:
“DeSantis kesinlikle Trump’ın taktiklerini uyguluyor ama bunların arkasında hem siyasi hem de politika belirlemeyle ilgili hedefler var.”
Bu, Florida’daki pek çok seçmene hitap eden bir imaj.
Peki, bazılarının Cumhuriyetçi Parti’nin yeni yüzü ve potansiyel olarak Beyaz Saray’daki bir sonraki Cumhuriyetçi başkan olacağına inandığı DeSantis kimdir?
44 yaşındaki DeSantis, 2012’de Temsilciler Meclisi’ne seçildi. Yani ABD siyasetinde hala görece yeni bir isim. 2018’de kısa süren senatör adaylığının ardından vali oldu.
1978’de Florida’nın Jacksonville kentinde doğan DeSantis, Yale Üniversitesi’nde tarih eğitiminden sonra Harvard Hukuk Fakültesi’ne girdi.
Harvard’daki ikinci yılında ABD Donanması’nda subay olarak görevlendirildi ve ABD Donanmasının hukuki kolordusuna atandı. Buradaki görevleri arasında Guantanamo Körfezi’nde tutulan tutuklularla çalışmanın yanı sıra Irak’a konuşlandırılan seçkin ABD deniz komandoları için hukuk danışmanlığı da vardı.
DeSantis 2010 yılında ordudan terhis edilmiş olsa da ABD Deniz Kuvvetleri rezervinde hizmet vermeye devam ediyor. Yerel bir TV muhabiri olan eşi Casey ile de bu sıralarda tanıştı.
New Yorker dergisi, çifti ve çocuklarını “kampanya broşürü için uygun bir aile” olarak tanımladı.
Aktif görev süresi sona erdikten sonra DeSantis federal savcı oldu. 2012’de Florida’nın en muhafazakar bölgelerinden birinde koltuk için yarışa girdi.
Florida eyaleti çapında siyasete bu ilk adımında DeSantis esas olarak “küçük devlet” ve vergilerin azaltılması için kampanya yürüttü ve Obama yönetimine karşı etkili bir muhalefet sergiledi. Yönetimin “çocukların bel ölçüsünden dünyanın ısısına kadar hemen her konuya” müdahale etme eğilimini kınadı.
Şubat’ta Texas’ta düzenlenen bir konferansta yaptığı konuşmada “Görevim büyük ölçüde Barack Obama’yı durdurmaktı. Bunlar önemli mücadelelerdi” dedi.
ABD Kongresi’nde beş yıl geçirip burada aşırı sağcı muhafazakârlardan oluşan “Özgürlük Kurulu”nun oluşumuna yardımcı olduktan sonra 2018’de DeSantis, dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın tam desteğiyle valilik için aday olma niyetini açıkladı.
Trump’ın DeSantis’in kampanyası üzerindeki etkisi kısa sürede ve çok net bir şekilde ortaya çıktı.
DeSantis çocuklarıyla katıldığı bir kampanya reklamında, çocuklarından biri tahta bloklarla oynarken ona “duvarı inşa etmesini” söylüyor (Meksika sınırına daha sonra inşa edilen duvarın ön hazırlığı olarak), bir diğerine “Amerika’yı Yeniden Büyük Yap” işaretiyle okumayı öğretiyordu.
New Yorker daha sonra DeSantis’in rakibinin medya danışmanı Kevin Cate’in 30 saniyelik reklamın “Florida tarihindeki en aptalca ve en etkili reklam” olduğunu söylediğini aktardı.
Vali olarak DeSantis
DeSantis, Ocak 2019’da Florida valisi oldu.
Bu dönemde karşılaştığı en büyük zorluk 2020’de Covid-19 salgınıyla geldi. Nisan ayına kadar eyalet çapında tecrit emri vermiş, yüzlerce test merkezi kurmuş, milyonlarca maske sipariş etmişti.
Ancak Nisan 2020’de, DeSantis eyaletteki kısıtlamaları kaldırmaya başladı ve Temmuz ayında – hızla artan vakalara ve sert eleştirilere rağmen – okulların yeniden açılmasını emretti.
Cumhuriyetçi bir stratejist ve Trump’a Karşı Cumhuriyetçi seçmenlerin kurucusu olan Sarah Longwell BBC’ye verdiği demeçte, “Covid, o dönemde ulusal akla karşı çıkan biri olarak gerçekten adını duyurduğu yerdir. Eyalette onun duruşunu takdir eden pek çok insan var” diyor.
DeSantis daha sonra Ocak 2021’de Başkan olarak göreve başlayan Joe Biden’ı hedef aldı.
Mart ayında katıldığı bir televizyon programında, “Ağzını her açtığında basın ekibine sözlerini temizletmek zorunda kalan halsiz, yarı sinik bir Başkan ile benim gibi dışarıda olan biri arasındaki tezat, ben çok açık sözlü biriyim. Söylediklerimde ciddiyim. Liderlik ederim ve işleri hallederim” diye konuştu.
Ayrıca oy kullanma suçları iddialarını incelemek üzere bir “Seçim Suçları ve Güvenliği Ofisi” kurdu.
ABD Yüksek Mahkemesi’nin kürtaj hakkını anayasadan çıkarmasının ardından DeSantis “milyonların dualarının” kabul edildiğini ilan etti.
DeSantis’in imzaladığı ve 15. haftadan sonra kürtajı yasaklayan bir yasa, yasal engellerle karşılaştı ve şu anda eyalet yüksek mahkemesinde inceleniyor.
DeSantis ayrıca göçmenleri siyasi bir gösterinin parçası olarak kullanmakla suçlanıyor.
Cumhuriyetçi Ulusal Komite’nin eski sözcüsü Heye, DeSantis için “Kültür savaşçısı olarak başrol oynamaya istekli” diyor.
“Trump’a Karşı Cumhuriyetçi Seçmenler” adlı grubun kurucusu olan Longwell de, DeSantis’in tartışmalı politikaları üzerinden medyayla girdiği mücadelenin, onu siyasi yıldız olarak parlatabileceğini belirtiyor.
“Medya onu korkunç buluyor ve o da bunu seviyor. Trump’tan öğrendiği bir başka şey de bu. Medyayı kızdırırsanız, hakkınızda çok konuşurlar ve bu da isminizi güçlendirir, hayranlarınızın sadakatini kazanmanıza yardımcı olur.”
Cumhuriyetçi Parti’nin yeni lideri mi?
DeSantis’in Trump’a rağmen Cumhuriyetçilerin önde gelen adayı olabileceği yönünde spekülasyonlar yapılıyor.
Bazı anketler DeSantis’in Florida’da yapılan kamuoyu yoklamalarında 2024’teki olası bir yarışta Trump’ın önünde olduğunu ve ülke genelinde de Trump’la başa baş bir yarış içinde olduğunu gösteriyor.
Trump ile DeSantis arasındaki potansiyel rekabet, Trump’ın ondan çeşitli lakaplarla söz etmesiyle de kendisini gösterdi ve bu muhafazakarların tepkisine yol açtı. Ancak bir gün sonra Trump, açıkça desteklemese de DeSantis’in kazanma ihtimalinin yüksek olduğunu kabul etti.
Longwell, 2020’deki seçimlerde Trump’a oy veren seçmen gruplarıyla yaptığı anketlerde, Trump’ın yarışta olmaması halinde kimi aday görmek istedikleri sorulduğunda DeSantis’in “açık ara bir numaralı isim” olduğunu söylüyor. Ona göre, DeSantis’in bu senaryodaki olasılık için “kendini konumlandırdığına” inanmakla birlikte, adaylık için Trump’ı yenip yenemeyeceği “belirsizliğini koruyor”:
“DeSantis’in Trump’ı bire bir alt edebilecek güce ya da yeteneğe sahip olduğundan emin değilim. Onu Cumhuriyetçi Parti’nin geleceği olarak gören pek çok insan var. Ancak bunu tahmin etmek için henüz çok erken. Onu ulusal sahnede henüz hiç görmedik.”
